شاید فکر کنید که زمانی که سرپرستی بچه گربه ای را به عهده میگیرید، چون در خانه ازش نگهداری میکنید و ارتباط با بیرون ندارد، نیاز به واکسیناسیون بچه گربه تان ندارید. اگر این تفکر را دارید، مطمئن باشید که مسیر خطرناکی را در پیش گرفته اید. حتی گربه‌های داخل خانه نیز می‌توانند در معرض بیماری‌های جدی و بالقوه کشنده باشند، زیرا بسیاری از بیماری‌هایی که در برنامه واکسیناسیون اصلی گربه قرار دارند، از طریق هوا منتقل می‌شوند. یک پنجره یا در باز می تواند حیوان خانگی شما را در معرض بیماری های جدی قرار دهد.
واکسیناسیون گربه ها در مقابل بیماری های شایع و خطرناک اهمیت خاصی برای صاحبان سگ دارد و غفلت از این موضوع می تواند طبعات بسیار خطرناکی برای گربه نازنین شما داشته باشد. دامپزشکان به طور معمول واکسن‌های خاصی را برای همه گربه‌ها توصیه می‌کنند (که واکسن‌های اصلی نامیده می‌شوند). در حالی که بقیه واکسن‌ها با توجه به محیط و سبک زندگی گربه به صورت انتخابی‌تر استفاده می‌شوند و به این دلیل به آن ها واکسن های غیر اصلی گفته می شود.
واکسیناسیون برای بچه گربه ها
در حال حاضر، واکسن های اصلی، همانطور که توسط انجمن آمریکایی پزشکان گربه سانان (AAFP) برای همه بچه گربه ها و گربه ها توصیه می شود، شامل موارد زیر است:
پنلوکوپنی گربه توسط ویروس FPL یا پاروویروس گربه ایجاد می شود. امروزه به دلیل واکسیناسیون گسترده، از شیوع این بیماری تا حدودی کم شده است، اما خطر آن همچنان زیاد است. هنگامی که بیماری رخ می دهد، عفونت معده و روده، همراه با افسردگی شدید، کم آبی بدن، و فروپاشی است. این بیماری بسیار مسری است. خوشبختانه، واکسیناسیون سطح بالایی از محافظت طولانی مدت را فراهم می کند.
رینوتراکئیت ویروسی گربه یا ویروس هرپس توسط ویروس FVR ایجاد می شود. این بیماری، یک بیماری بسیار شایع در گربه ها است که باعث عطسه، گرفتگی بینی، ترشحات چشمی، بی اشتهایی، تب و سایر علائم بیماری تنفسی می شود. اگرچه پس از ابتلا قابل درمان نیست، اما معمولاً با درمان مناسب می توان آن را به خوبی مدیریت کرد و یک گربه می تواند با این ویروس زندگی عادی داشته باشد.
بیماری کالیسی ویروسی گربه که توسط گونه های مختلف کلسی ویروس گربه (FCV) ایجاد می شود. این بیماری، معمولاً عفونت تنفسی فوقانی گربه را به همراه دارد. اگرچه برخلاف بچه گربه های کوچک، این بیماری در بیشتر موارد در گربه های بزرگسال خیلی جدی نیست، این یک عفونت بسیار شایع در گربه‌های واکسینه نشده است و می‌تواند مشکلات طولانی مدتی ایجاد کند. واکسیناسیون فقط تا حدودی مؤثر است، زیرا ایمنی پایدار در برابر این ویروس، طولانی مدت نیست و ممکن است با حجم بالای ویروس در محیط اطراف، گربه مبتلا به بیماری شود. البته واکسیناسیون شدت و طول مدت عفونت را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.
بیماری هاری ناشی از ویروس هاری می باشد. بیماری هاری تقریباً همیشه کشنده است و گازگرفتگی حیوان آلوده می تواند عفونت را به انسان منتقل کند. هاری باعث ناهنجاری های عصبی می شود که به سرعت منجر به مرگ می شود. واکسیناسیون هاری، بخشی ضروری از برنامه واکسیناسیون برای همه گربه‌ها است.
لوسمی گربه که توسط ویروس FeLV ایجاد می شود. این ویروس به کندی به سیستم ایمنی حمله کرده و آن را به شدت تضعیف می کند. پس از ضعیف شدن، گربه های آلوده در معرض خطر ابتلا به باکتری ها، ویروس ها و قارچ های معمولی بی ضرر هستند که در محیط های روزمره یافت می شوند. این عفونت‌های ثانویه اغلب علت مرگ هستند زیرا سیستم ایمنی گربه آلوده به سادگی نمی‌تواند با آنها مقابله کند.
عموما واکسن های اصلی گربه شامل واکسن سه گانه یا FVRCP که حاوی واکسن برای مقابله با بیماری های پنلوکوپنی، هرپس و کلسی گربه می باشد و واکسن هاری که به طور جداگانه تزریق می شود، می باشند. واکسن بیماری لوسمی بحث برانگیز است. برخی آن را واکسن اصلی و برخی آن را واکسن غیر اصلی میدانند. با این حال، دامپزشکان واکسن لوسمی را برای بچه گربه ها و گربه هایی که بیرون خانه می روند شدیدا توصیه می کنند. با این حال، واکسن بیماری لوسمی جزو واکسیناسیون اصلی گربه های بالغ داخل خانه نمی باشد.
واکسن های غیر اصلی، برای بچه گربه ها و گربه هایی که در معرض قرار گرفتن بیماری های خاص هستند توصیه می شود:
کلامیدیا یا کلامیدیوزیس گربه ای ناشی از عفونت کلامیدوفیلا فلیس می باشد. این عفونت باکتریایی معمولاً چشم گربه ها را تحت تأثیر قرار می دهد.
بوردتلا ناشی از ویروس بوردتلا برونشی سپتیکا می باشد . صاحبان گربه هایی که نزد آرایشگری می روند یا با گربه های زیادی در ارتباط هستند، باید گربه خود را برای این عفونت واکسینه کنند. در حالی که واکسن از ابتلا به این بیماری جلوگیری نمی کند، در صورت ابتلا از بیماری شدید جلوگیری می کند.
واکسن چگونه عمل می کند؟
واکسن ها با تحریک سیستم ایمنی بدن برای شناسایی و مبارزه با یک میکروارگانیسم خاص مانند ویروس، باکتری یا سایر ارگانیسم های عفونی عمل می کنند. پس از واکسینه شدن، سیستم ایمنی بدن حیوان آماده می شود، تا به عفونت های آینده با آن میکروارگانیسم واکنش نشان دهد. به عبارت دیگر، واکسن یک عفونت واقعی را با ویروس یا باکتری کشته شده یا ضعیف شده تقلید می کند تا سیستم ایمنی بتواند در آینده بهتر آن عامل بیماری زا را شناسایی کند و از بدن محافظت کند. واکسن به بدن کمک می کند تا از عفونت جلوگیری کند یا شدت عفونت را کاهش دهد و بهبودی سریع را تقویت کند.
با این وجود، واکسن نمی تواند مانع ورود میکروارگانیسم ها به بدن شود. این بدان معنی است که گاهی اوقات ممکن است یک گربه به لطف واکسن، بیمار به نظر نرسد، اما گربه همچنان می تواند میکروارگانیسم های مهاجم را به گربه های دیگر انتقال دهد. این موضوع در گربه های خانگی اهمیت زیادی ندارد، اما می تواند در گربه های یک پرورش دهنده مهم باشد.
مهم ترین واکسن هایی که باید برای گربه من تزریق شوند کدام هستند؟
پاسخ به این سوال دشوار به شرایط فردی بستگی دارد، از جمله منطقه ای که در آن زندگی می کنید و سبک زندگی گربه شما. واکسن های اصلی گربه شدیدا توصیه می شوند. واکسن های غیر اصلی بنابر صلاحدید دامپزشک تجویز می شوند. برای مثال، اگر گربه شما به بیرون خانه می رود و یا اگر با گربه های خیابانی یا واکسینه نشده در ارتباط باشد یا اینکه حیوان خانگی دیگری دارید، بر اساس صلاحدید دامپزشک به واکسن های غیر اصلی نیز نیاز خواهد داشت.
تفاوت بین انواع مختلف واکسن چیست؟
سه نوع عمده واکسن وجود دارد:
- واکسن های حاوی ارگانیسم اصلاح شده. این واکسن ها حاوی ارگانیسم های زنده ای (ویروس یا باکتری) هستند که ضعیف شده اند یا از نظر ژنتیکی اصلاح شده اند تا بیماری ایجاد نکنند. با این حال، این نوع ویروس در بدن گربه تکثیر می شوند. واکسن‌های زنده ایمنی قوی‌تری نسبت به واکسن‌های غیرفعال ایجاد می‌کنند. استفاده از واکسن های زنده اصلاح شده در گربه های باردار یا گربه هایی که دارای نقص ایمنی هستند مانند گربه های آلوده به ویروس نقص ایمنی گربه (FIV) یا سایر بیماری ها توصیه نمی شوند.
- واکسن های حاوی ارگانیسم کشته شده یا غیرفعال شده. این واکسن ها با استفاده از ارگانیسم های اصلاح شده ژنتیکی که غیر فعال شده اند تهیه می شوند. آنها به خودی خود به اندازه واکسن زنده و در حال تکثیر، سطح بالایی از محافظت را ارائه نمی دهند، بنابراین واکسن های حاوی ویروس یا باکتری کشته شده، ممکن است دارای یک ماده افزوده شده برای تقویت پاسخ ایمنی باشند.
- واکسن های ساب یونیت یا زیر واحد. این واکسن‌ها معمولاً واکسن‌های نوترکیب نامیده می‌شوند. در این نوع واکسن ها ارگانیسم عفونت زا قطعه قطعه شده و فقط قسمت های خاصی از آن در واکسن گنجانده شده است.
بسیاری از واکسن‌ها به صورت ترکیبی تولید می‌شوند، به طوری که محافظت در برابر بیش از یک نوع بیماری در یک تزریق به دست می‌آید.
چه زمانی باید بچه گربه من واکسینه شود؟
به طور کلی، بچه گربه ها برای اولین بار در سن بین 6 تا 8 هفتگی واکسینه می شوند و دوزهای تقویت کننده یا بوستر سه الی چهار هفته بعد، در هفته های 10 تا 12 و سپس در هفته های 14 تا 16 تزریق می شوند. دقت نمایید که هفت تا ده روز زمان می برد تا واکسیناسیون دوم بچه گربه ایمنی کامل را ایجاد نماید. تحت شرایط خاص، دامپزشک شما ممکن است برنامه ای متفاوت برای واکسیناسیون به شما ارائه دهد.
هر چند وقت یکبار باید دوز یادآور یا بوستر تزریق شود؟
به طور معمول، دامپزشکان واکسیناسیون بوستر را به صورت سالانه برای گربه ها توصیه می کنند. با این حال، همانطور که در مورد واکسن ها بیشتر می آموزیم و آنها را بهبود می بخشیم، توصیه های مربوط به دوزهای بوستر همچنان در حال تغییر هستند. فاصله مناسب برای بوسترها بر اساس سبک زندگی فردی متفاوت است.
اگر گربه شما در معرض خطر بیشتری برای قرار گرفتن در معرض بیماری است، برنامه واکسیناسیون مکرر ممکن است توصیه شود. با این حال، اکثر گربه‌های بالغی که سری کامل واکسن‌های تقویت‌کننده را به‌عنوان بچه گربه دریافت کرده‌اند، باید هر یک تا سه سال یکبار براساس ارزیابی خطر سبک زندگی واکسینه شوند. یعنی اگر گربه شما در معرض خطر بیشتری برای قرار گرفتن در معرض بیماری است، برنامه واکسیناسیون مکرر (هر سال) ممکن است توصیه شود. مهم است که به طور کامل در مورد سبک زندگی گربه خود با دامپزشک خود صحبت کنید.
دستورالعمل‌های واکسیناسیون AAFP، توصیه می‌کند که گربه‌های بالغ کم‌خطر هر سه سال یکبار برای واکسن‌های اصلی واکسینه شوند و سپس طبق تعیین دامپزشک برای واکسن‌های غیر اصلی، واکسینه شوند. برخی از تولیدکنندگان واکسن، واکسن های تایید شده سه ساله را برای بسیاری از واکسن های اصلی تولید کرده اند. توجه به این نکته مهم است که واکسن ویروس لوسمی گربه (FeLV) توسط برخی از اعضای AAFP به عنوان واکسن اصلی توصیه می شود، در حالی که سایر متخصصان آن را به عنوان واکسن غیر اصلی طبقه بندی می کنند. دامپزشک شما مرجع نهایی در مورد نحوه واکسینه شدن گربه شما است.
برنامه واکسیناسیون ذیل برگرفته از سایت PetMD می باشد. توجه داشته باشید که بر اسا نظر دامپزشکان، واکسن لوسمی برای بچه گربه ها ضروری می باشد ولی برای گربه های بالغ اختیاری می باشد. واکسن سه گانه برای گربه های بالغی که در داخل خانه می باشند و با محیط بیرون ارتباط ندارند هر سه سال یکبار تکرار می شود. اما اگر گربه شما با محیط بیرون از خانه در ارتباط است، خیلی جوان است یا پیر است، واکسن سه گانه هر سال باید تکرار شود.
سن گربه | واکسیناسیون اصلی | واکسیناسیون اختیاری |
6 تا 8 هفتگی | واکسن سه گانه (FVRCP) | واکسن لوسمی |
10 تا 12 هفتگی | واکسن سه گانه (FVRCP) | واکسن لوسمی |
14 تا 16 هفتگی | واکسن سه گانه (FVRCP) واکسن هاری | واکسن لوسمی |
یک سال بعد از تزریق اولیه | واکسن سه گانه (FVRCP) واکسن هاری |
|
هر سال | واکسن هاری | واکسن لوسمی واکسن بوردتلا |
هر سه سال | واکسن سه گانه (FVRCP) واکسن هاری |
|
خطرات واکسیناسیون چیست؟
خطرات بسیار کمی برای واکسیناسیون وجود دارد. دامپزشک شما می تواند در مورد جزئیات خاص در مورد حیوان خانگی شما به شما توصیه هایی بکند. ممکن است متوجه شوید که گربه شما یک یا دو روز پس از واکسیناسیون اشتهای خود را به طور موقت از دست داده یا شور و اشتیاق کمتری و یا تب خفیفی دارد و یا محل تزریق کمی ناراحت یا متورم است، اما این مشکلات معمولا طی 24 تا 48 ساعت برطرف می شوند. تعداد بسیار کمی از گربه ها ممکن است به یک یا چند جزء واکسن حساسیت داشته باشند و عوارض جانبی جدی تری مانند مشکل در تنفس، تب شدید، استفراغ یا اسهال داشته باشند. در صورت بروز این علائم، فوراً با دامپزشک خود تماس بگیرید.
شکل نادری از سارکوم (سرطان) بافت نرم که به نام فیبروسارکوم مرتبط با واکسن یا محل تزریق شناخته می‌شود، با واکنش به اجزای واکسن یا دارو در تعداد بسیار کمی از گربه‌های حساس مرتبط است. این ارتباط بحث برانگیز است و مطالعات برای بررسی این ارتباط در حال انجام است. فواید واکسیناسیون در بیشتر مواقع بسیار بیشتر از این خطرات جزئی است.
آیا واکسیناسیون همیشه از گربه من محافظت می کند؟
واکسیناسیون از اکثریت قریب به اتفاق گربه ها محافظت می کند، اما تحت برخی شرایط، عدم تاثیر گذاری واکسن رخ می دهد. دلایل این مشکل عبارتند از:
تغییرات و جهش بین سویه های مختلف ویروس این مشکل به‌ویژه در مورد عفونت‌های کلسی ویروس مشهود است، همانطور که در مورد سرماخوردگی در افراد، تعداد زیادی از سویه های مختلف وجود دارد. واکسن های موجود ممکن است فقط تا حدی در برابر برخی از این سویه ها محافظت کنند.
دلایل عدم تاثیرگذاری واکسن در ایجاد ایمنی
آنتی بادی های مادر. بچه گربه ها آنتی بادی را از مادر (از طریق رحم قبل از تولد و از شیر در طول شیردهی) دریافت می کنند. گربه ای که به خوبی واکسینه شده است، آنتی بادی ها را به بچه گربه اش منتقل می کند و این آنتی بادی ها از بچه گربه آسیب پذیر در برابر بیماری ها برای دو یا سه ماه اول زندگی محافظت می کنند. با این حال، در صورت واکسینه کردن بچه گربه در طول همین دوره، آن آنتی بادی های مادر می توانند اثرات واکسیناسیون بچه گربه را خنثی کنند، همان طور که می توانند عفونت واقعی را خنثی کنند. این اثر خنثی کننده به مرور زمان با از بین رفتن تدریجی آنتی بادی های مادر کاهش می یابد. این اتفاق بین 2 تا 4 ماهگی رخ می دهد. به همین دلیل است که شروع واکسیناسیون از 6 الی 8 هفتگی بچه گربه می باشد.
وجود استرس زیاد یا عدم وجود سلامتی کامل در زمان واکسیناسیون . استرس می تواند از پاسخ خوب به واکسیناسیون جلوگیری کند. به همین دلیل، بهتر است اجازه دهید یک بچه گربه به مدت پنج تا هفت روز قبل از تزریق واکسن در خانه جدید خود مستقر شود. قبل از تزریق واکسن، دامپزشک شما یک معاینه فیزیکی کامل انجام می دهد تا مطمئن شود که هیچ نشانه ای از بیماری بالینی وجود ندارد.
نوع واکسن. برخی از انواع واکسن ها همیشه قادر به پیشگیری کامل از عفونت نیستند. برخی از واکسن ها برای کاهش شدت بیماری طراحی شده اند. بنابراین، ممکن است به نظر برسد که واکسن اثری ندارد، در حالی که در واقع از بیماری شدید جلوگیری می کند.
سیستم ایمنی گربه، ضعیف یا ناتوان است. این می تواند به دلیل وجود برخی بیماری های دیگر یا عوارض مرتبط با افزایش سن رخ دهد.
منبع:
